Produits de la Marque Asko

GOIENA | 2012-02-06 | ASTELEHENA

ASTEKO GAIA

2012

otsailak 11

ARRASATEKOBASERRIKO

PRODUKTUENAZOKA

09:00-14:00 Seber Altube Plaza

Antolatzailea: Laguntzailea:

martxoak 17

apirilak 21

maiatzak 19

ekainak 16

uztailak 21

irailak 15

urriak 20

azaroak 17

LEIRE KORTABARRIA | ARRASATE

Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban,

2009an, 4.811 dibortzio eskaera

formalizatu ziren, 2008an baino

382 gutxiago. Dibortzio kopurua

txikitu egin da, baina handitu,

seme-alabak bi gurasoen artean

zaintzeko eskaerena: kasuen %8tik

%9ra pasatu zen. Hau da: 430 bat

banandutako bikotek aukeratu

zuten seme-alabak bien artean

zaintzea, biek baldintza beretan.

Kopuru hori handiago izan

dadin legea aldatzea nahi dute

Euskadiko guraso bananduen

elkarteek. Horretarako sinadurak

batzen dabil Kidetza federazioa,

eta horretan ibili da Debagoienean

Agipase, Gipuzkoako Guraso

Bananduen Elkartea. Legebiltza-

rrean lege-proposamen izateko

testua aurkeztu nahi dute. Lege-

biltzarrak testua eztabaida dezan,

30.000 sinadura behar dira, eta

dagoeneko batu dituzte horren-

beste, baina beste 15.000 nahi

dituzte.

Zaintza konpartitua lege-egoe-

ra bat da, non bikotea banandu

egiten denean, bi gurasoek adin-

gabeko seme-alaben legezko zain-

tza baldintza berdinetan eta esku-

bide berberekin egiten duten.

Horren aurkakoa guraso baka-

rraren zaintza da: umeen zaintza

gurasoetako bati bakarrik ematen

zaio –kasu gehienetan, amari–,

eta besteak bisita-eskubidea eta

elikadura-ordainketa egin beharra

jasotzen ditu.

Bi gurasoekin egoteko

EAEn, Espainiako 2005eko Dibor-

tzioaren Legea jarraituz, eredu

hori aplikatzen da, bi gurasoek

zaintza konpartitua aplikatzeko

eskatzen dutenean salbu. Kidetza

federazioak eskatzen du zaintza

konpartitua izan dadila legez ezar-

tzen den zaintza eredua. Argu-

mentu nagusia hauxe da: bi gura-

soekin egotea seme-alaben esku-

bidea dela, eta seme-alabon

eskubideak izan behar direla

lehentasuna. Goiena Magazinea

-n izan ziren Agipaseko gizarte

laguntzaile Oihana Urrutia eta

psikologo Itziar Alkorta, eta Agi-

paseren ikuspuntua azaldu zuten:

"Orain arte umeak bi gurasoak

izan baditu, zergatik galdu behar

du bat?", esaten dute. "Dibortzioa

ez da arazoa; arazoa horren aurre-

tik zegoen, eta dibortzioa kon-

ponbide bat da", gaineratzen dute.

Horrela, zaintza konpartitua bes-

te konponbide bat gisa proposa-

tzen dute banandutako gurasoen

elkarteok.

Galera ekonomikoa

Umeen sufrimendua ez da ondo-

rio txar bakarra izaten; dibor-

tzioak izan ditzakeen ondorio

negatiboak areagotu egiten dira

zaintzaren kontuarengatik, esaten

du Agipasek.

Hala, bietako bat –gizonezkoa,

gehienetan– bikotearen etxetik

joan egin behar da, horrek daka-

rren diru-ondorioekin; bestetik,

emazte ohiari seme-alaben elika-

dura-pentsioa eman behar dio.

Horrez gain, seme-alabak epaileak

ezarritako erregimenean bakarrik

ikus ditzake. Horregatik, Agipa-

seren bigarren eskaera hauxe da:

legeak jaso dezala alokairu erre-

gimen bat ere, etxebizitzatik

joateko behartuta dagoenari –nor-

malean, gizonari– babes oﬁziale-

ko etxebizitza errentan hartzeko

aukera emateko.

Horri gehitu behar zaio aiten

sufrimendu psikologikoa seme

-alabenganako harreman txikia

izateagatik: "Aitaren rola ezin

dute garatu, astean bizpahiru

arratsalde eta bi aste bukaeratik

bat bakarrik pasa dezaketelako

seme-alabekin. Gainera, umeak

ere aita galtzeko beldur handia

izaten du eta aitak sufritu egiten

du hori ikustean", esaten du Itziar

Alkortak.

Helduondako ere ona

Zaintza konpartituak aldeko asko

ditu: besteak beste, Europako

Giza-Eskubideen Auzitegiak eta

Nazio Batuen Erakundeak dei

egiten dute zaintza konpartitua

legeztatzeko eta bultzatzeko, ber-

dintasuna eta umearen eskubideak

babesteko bide gisa. Euskadin,

Arartekoak ere zaintza konpar-

titua defendatu du.

Modalitate horren aldekoek

esaten dutenez, bi gurasoendako

da ona zaintza konpartitua: hala,

bi gurasoak guraso onak direla

jakinekotzat ematen da, eta bat

ere ez da zalantzan ipintzen; gura-

so biek denbora libre gehiago

dute, eta batek bakarrik ez du

hezkuntzaren zama osoa eraman

behar; seme-alaben gastuak bien

artean eroaten dituzte, eta alde-

koek azpimarratzen dute zaintza

konpartitzen duen guraso batek

ere ez duela bere erantzukizuna

alde batera utzi; eta samurragoa

da bi gurasoak elkarrekin ondo

konpontzea eta seme-alaben one-

rako akordioak lortzea.

Seme-alabei dagokienez, euren

eskubidea betetzeaz gain, autoes-

timu handiagoa izaten dute gura-

so batengandik borondatez kon-

tra urrunduta bizi direnek baino;

guraso bakoitzaren familian inte-

gratzen da umea, eta familia-ki-

de berriekin aberasten da bere

bizitza; komunikazio hobea dau-

ka guraso bakoitzarekin; umeak

ez du leialtasun-gatazkarik, ez

du sentitzen guraso bat aukera-

tu behar duenik; eta arazoak

akordioen bidez konpontzen ikas-

ten du.

Europan, salbuespena da

Espainiako legedia. Alemanian,

Frantzian eta Erresuma Batuan,

zaintza konpartitua hobesten da.

Baina, pixkana-pixkana, hala ez

den herrialdeetan ere gauzak

aldatzen doaz, jendarteak hala

eskatuta. Hego Euskal Herrian

ere, Nafarroak dagoeneko badau-

ka halako legea, hango legebil-

tzarrak 2010eko irailean horren

alde bozkatu ondoren. Dena dela,

lege hori ez dago polemika barik,

izan ere, legeak epailearen esku

uzten du azken erabakia, eta,

horretarako, gurasoak elkarrekin

ondo konpontzen diren "baloratu"

behar du. Anapase elkartearen

iritziz, horrek, praktikan, esan

nahi du "gurasoak zaintza kon-

partitzeko ados daudenean baka-

rrik aplikatuko dela".

Euskal Autonomia Erkidegoan

Espainiako legea aplikatzen da.

Baina Espainian ere badaude

beste salbuespen batzuk: Aragoi-

ko erkidegoa izan zen lehena, eta

hango legearen arabera, gurasoak

ez direnean ados ipintzen, epaileak

erabakitzen du, eta zaintza kon-

partitua hobesten du, seme-alaben

hobe beharrez.

Zaintza konpartituaren aldeko kanpaina da abian

Legebiltzarrera 45.000 sinadura eroan gura dituzte

Banandutako

gurasoen umeen

eskubideak,

lehentasuna

Sinadurak batzeko mahaia. | SERGIO PIQUER COSTEA

Maolo Rodriguez, sinadurak batzeko ekitaldian, Bergaran. | OIHANA ELORTZA

Maolo Rodriguez antzuolarraren esa-

netan, "umearen eskubidea da bi

gurasookin egotea".

Zergatik ikusten duzue beharrezkoa

legea aldatzea?

Dibortziatzerakoan, gizonen %97ak

ekonomia-galbidean geratzen dira,

eta kasu batzuetan seme-alabekin

harremanik izan gabe. Neu zazpigarren

urtez nabil Bergarako epaitegian, epai-

leari eta gizarteari ere, aita nahi duda-

la izan, eta arren eta mesedez eskatzen

aita izaten utz diezadatela. Gizonoi,

orokorrean, dirua atera besterik ez

digute egiten; eta umea ezin ikustea,

dena norbere aurka izatea… oso gogo-

rra da. Horregatik, oso garrantzitsua

da legea aldatzea eta, minimo batzuk

betetzen direnean, zaintza bioi ema-

tea. Izan ere, umearen eskubidea da

bi gurasookin egotea.

Zein da zure kasua?

Semeak urte bete zuenean banandu

ginen eta segituan okertu zen dena.

Orain, semeak 8 urte ditu eta dagoene-

ko gauza asko galdu ditut, berreskura-

tuko ez ditudan gauzak: adibidez, seku-

la ez naiz berarekin eskolara joan.

Behin, eskaera batekin joan nintzen

epaitegira, semea 19:30ean entrega-

tu behar nuelako; .eskatu nuen hori

luzatzea, udan hondartzan bagaude,

bueltan izateko, 17:30ean irten behar

ginelako, eta umearen jarduerak moz-

tu egin behar zirelako. Epaileak esan

zidan aste bukaerak zapatua eta dome-

ka duela, eta zapatuan egin nitzala

gauzak eta domekan umea buelta

nezala. Beste behin, skalari esan nion

diru gutxirekin bizi nintzela, eta hark

aurpegiratu zidan alokairuan bizi iza-

teko. Nik esan nion: eta gero, zubipe-

ra joango naiz? Eta isilik geratu zen.

Guraso asko ezagutzen dituzu kasu

horretan?

Biak, aitak eta amak ezagutzen ditut.

Ezagutzen ditudan kasuak nirearen

antzekoak dira: etxebizitza ordaintzen

egon eta emazte ohia beste batekin

bizi izaten; gainera, bi semeren man-

tenua ordaintzen… Bergaran, gura-

soengana bizi izatera joan behar izan

duten bi gizon ezagutzen ditut.

Ze proposatzen duzue zuek?

Guraso bakoitzak epaileari plan bat

aurkeztea, zelan eramango lukeen

aurrera zaintza norberak, eta beste

gurasoarendako zer proposatzen duen.

Epaileak bi planak aurrean izanda,

umearendako onena zein den eraba-

kiko luke, eta fiskalak ere zeresana

izango luke. Hau da, ez da gurasoon

esku geratuko.

Ze esan nahi diezu gurasoei?

Ez dudala ulertzen orain dagoen sis-

tema: emakumea emakume izatea-

gatik ama ona dela sinisten da, eta

gizona, gizon izateagatik, aita txarra

dela. Beste mezu bat behar dugu,

beste ikuspuntu batekin: berdintasu-

na leku guztietan ezarri behar dela,

baita aita eta ama izateko ere.

"Aita eta ama izateko berdintasuna

eskatzen dugu, besterik ez"

MAOLO RODRIGUEZ | AITA DIBORTZIATUA

Hainbat gako, begirada baten

PROPOSAMENA Kidetzaren

proposamena hauxe da: guraso

bakoitzak epaileari plan bat

aurkeztea, norberak zelako

zaintza planteatzen duen eta

beste gurasoarendako zer

proposatzen duen, eta epaileak

erabaki dezala.

AURREKARIAK EAEn

2005eko Dibortzioaren Legea

ezartzen da, Espainiakoa.

Nafarroan zaintza konpartitua

dute. Espainian ere badaude

zaintza konpartituaren aldeko

legeak Aragoin eta Katalunian.

EUROPAN Herrialde gehienek

zaintza konpartitua hobesten

dute guraso bakarrarenaren

gainetik: Erresuma Batuak,

Frantziak, Alemaniak…

ARAGOIN Zaintza

konpartituaren aldeko legea ez

da berbera leku guztietan.

Hala, Aragoiko legea "hitz

egiteko abiapuntu neutrua"

da, eta "berdintasun" arau bat

da. "Familia-harreman plan

bat adostea" gomendatzen du,

Aragoiko guraso elkarte baten

ordezkari Victor Salvadorren

hitzetan.

KATALUNIAN EAErako

proposatzen duten antzeko

formula jarraitzen da.

Bestalde, etxebizitza ematen

dio ahalmen ekonomiko

txikiena duenari.

IKERKETAK Hainbat

unibertsitate-ikerketaren

arabera, bi gurasoekin

elkarbizitza duten umeek

autoestimu hobea izaten dute

eta zoriontsuago hazten dira.

AGIPASE Donostian dute

egoitza; goizetan, Txara 1-en,

eta arratsaldeetan, Egian.

Telefonoak: 943 29 24 96 eta

666 55 81 97.

Arantxa Bergara gizarte laguntzailea

oso pozik dago ikusita zenbat sina-

dura batu dituzten Debagoienean.

Zaintza konpartituaren inguruko

kontsulta asko dituzue?

Bai. Jendea etortzen denean, oroko-

rrean, euren eskaera zaintza konpar-

titua izaten da. Guraso gazteak

izaten dira, jende gehiena oso gazte

dibortziatzen da-eta.

Kanpaina hau EAEn da, ezta?

Bai. Nafarroan, Aragoin eta Katalu-

nian, legea aldatuta daukate.

Sinadurekin zer egingo duzue?

Legebiltzarrera eramango ditugu. Horrela, behartzen

ditugu biltzera eta legea aldatzera. Izan ere, jendeak

eskatzen du aldaketa hori; lege popu-

larra da, zentzu horretan.

Alderdi politikoekin egon zarete?

Zer diote?

Orain arte, ia alderdi guztiak lege

berriaren alde daude; denak, PSOE

eta IU izan ezik. Horiek aurka dau-

dela esan dute.

Esan dizuete zergatik?

Eurek esaten dute Euskadiko jen-

dartea ez dagoela gertatuta horre-

tarako. Baina legea jendartearen

atzetik doa, eta hori ikusten ari gara

gure kanpainan: zaintza partekatua-

ren aldeko sinadura behar dugula

esaten diogunean, jendeak "baina

nolatan? Oraindik ez dago onartuta

ala?", esaten dizu.

Gustura zaudete sinadura kanpainak izan duen

harrerarekin?

Bai, oso pozik gaude. Jendeak esaten digu badela

gauzak aldatzeko garaia.

OIHANA ELORTZA

"Sinadura ematen digutenek esaten

digute badela gauzak aldatzeko garaia"

ARANTXA BERGARA | AGIPASEKO GIZARTE LAGUNTZAILEA