25
MAKKUM-
In februari van dit
jaar neemt Pier Visserman af-
scheid van zijn actieve loop-
baan in de binnenvaart. Sinds-
dien geniet hij, samen met zijn
vrouw Marijke van zijn (pre-)
pensioen. Een schipper is ont-
hand zonder roer in zijn han-
den; dus heeft het echtpaar
Visserman het roer omgegooid
en bevaart de Europese
binnenwateren nu met hun
mooie Barkas Arista.
JAN DOUWE TIEMERSMA
Veel mensen die een druk
arbeidzaam leven hebben, zijn
bang om in het spreekwoorde-
lijke gat te vallen na hun pensio-
nering. Papa Pier, zoals veel (oud-)
leerlingen hem kennen, was en is
een druk baasje; zelfs in de
vakanties nog vaak bezig aan
boord van ‘zijn’ schip onder het
motto “A captains work is never
done”. Bij zijn afscheid als kapi-
tein van het opleidingsschip
Prinses Máxima is hem dan ook
meerdere malen aan hem
gevraagd of hij dat gat vreesde.
Visserman vindt het juist heerlijk
om niet meer te moeten maar te
mogen varen.
Praktijkopleider
In 1990 verlaat Pier Visserman
de Verenigde Tankrederijen en
komt in dienst van het Koninklijk
Onderwijs Fonds voor de
Scheepvaart (KOFS, red.) als kapi-
tein op de Prinses Irene. Zo kan
hij zijn kennis en ervaring in de
praktijk doorgeven aan jonge
mensen die willen varen. Het
KOFS heeft dan nog vijf scholen
voor voortgezet onderwijs; in
Rotterdam, Amsterdam, Mook,
Delfzijl en Harlingen. Steeds
vaker blijken de schepen in het
weekeinde bij de scholen te lig-
gen. Pier Visserman, een echte
Fries en woonachtig in Makkum,
wordt dan met zijn schip toege-
wezen aan de school in Harlin-
gen. Eind 2003 worden de ‘prin-
sessen’ van het KOFS
overgenomen door het Scheep-
vaart en Transportcollege (STC).
Pier Visserman heeft dan al van
de school in Harlingen het aan-
bod gekregen bij hen in dienst te
komen. Het Noordzeecollege,
zoals de school op dat moment
heet, heeft besloten tot de bouw
van een nieuw opleidingsschip.
Visserman is uitverkoren daarop
als eerste kapitein te mogen zijn.
Scheepsbouw
Wat Visserman in 2006 in het
groot heeft meegemaakt doet hij
nu in het klein als hobby. Het
grootste deel van dat jaar bracht
hij door op een Scheepswerf in
Krimpen aan de Lek. Daar bege-
leidde hij de nieuwbouw van het
opleidingsschip Prinses Màxima.
Die periode blijft in zijn geheu-
gen gegrift. “Zo vaak haal je niet
een nieuw opleidingsschip uit”,
aldus Visserman. “Ik woonde
door de week in een oud huis op
de dijk naast de werf. Van ’s mor-
gens vroeg tot ’s avonds aan
boord en daarna bezig met het
organiseren van leveranties of
met administratie. Een zeer
intensieve tijd maar wel met een
mooi resultaat”. Nu na zijn pensi-
onering heeft Visserman de
scheepsbouw in het klein ter
hand genomen onder veel gun-
stiger omstandigheden.
Inmiddels heeft een model van
de ouderlijke spits de ‘werf’ reeds
verlaten en staat er een model
van de Silke, het schip van zoon
Otto, op stapel. Een mooie tijd-
besteding voor de herfst en win-
ter, als het buiten toch regent en
stormt. Met mooi weer is er altijd
weer de hang naar het water.
Arista
Als je geboren bent op het
water, dan blijft dat trekken, of
dat nu professioneel is of als
hobby. Een provincie als Fries-
land biedt daar, met haar uitge-
breide recreatievaarwegennet
en meren ook nog eens ruim de
gelegenheid voor. Pier Visserman
en zijn vrouw realiseerden zich
dat ook. Met het vooruitzicht van
hun beider pensioen zijn zij daar-
om op zoek gegaan naar een
scheepje waarmee het goed toe-
ven is op het water. Diverse
scheeptypes passeerden de
revue, van sleepboot tot kotter-
jacht. Er wordt in elk geval
gezocht naar een stoer schip, dat
ook tegen een golfje moet kun-
nen. Bovendien moet het echt-
paar er op een comfortabele
manier langere tijd op kunnen
doorbrengen. Uiteindelijk is het
de ruim elf meter lange Barkas
’Arista’ geworden. De naam is er
op blijven staan, omdat het echt-
paar Visserman de betekenis (de
stoere/ de beste) heel goed bij
het scheepje vindt passen. Met
de Arista zijn de afgelopen zomer
de nodige omzwervingen
gemaakt. Eerst door Friesland en
later door heel Nederland. Met
name de wateren waar je met
een ‘groot’ schip als de Máxima
niet direct kunt komen, zijn beva-
ren. “Op die manier zie je Neder-
land met heel andere ogen. Zo
hebben wij heel erg genoten van
de Hollandse IJssel langs een
plaats als Oudewater bijvoor-
beeld”, zegt Pier Visserman. “Voor
volgend jaar hebben wij plannen
om terug in de tijd te gaan. Wij
willen een reis door Frankrijk
maken. Nog eens varen op plaat-
sen waar ik vroeger met de spits
van mijn ouders wel kwam en
verder het land verkennen. Mis-
schien komen we wel uit op de
Boven Rijn. Dan laten we ons
gewoon weer afzakken naar
Nederland”.
Levenslang in de vaart
Als kapitein van een oplei-
dingsschip heb je in de zomer-
maanden een langere vakantie-
periode. Die tijd is door Pier
Visserman vaak benut om met
andere schepen op pad te gaan.
Enkele keren met een coaster de
Noord- en Oostzee op. Later ook
als vrijwilliger mee op passa-
giersschepen voor zieken en
gehandicapten, zoals de Zonne-
bloem. Dat laatste heeft Visser-
man niet helemaal opgegeven.
Ook zoon Otto kan de hulp van
vader goed gebruiken als zijn
matroos eens in de zoveel weken
naar school moet. Zo blijft de
pensionado toch nog betrokken
bij de actieve binnenvaart. Met
de zware storm van afgelopen
oktober was Visserman ook als
vrijwilliger aan boord. Hij kan er
spannend over vertellen, hoe te
manoeuvreren met zo’n wind-
vanger op die ruige herfstdag.
Veel leerlingen herinneren zich
nog wel dat Papa Pier af en toe
een stukje in de schoolkrant
schreef over zijn varende
bestaan. Momenteel werkt hij
aan een boek vol verhalen uit zijn
varensleven. De positieve res-
pons op zijn schoolkrantartikel-
tjes heeft hem geïnspireerd de
pen weer ter hand te nemen. “Als
je een heel leven op het water
doorbrengt, beleef je ook het
nodige. Ik heb mijn kinderjaren
nog doorgebracht op de steilste-
ven ‘Eben-Haëzer’ uit Stavoren.
Toen ik naar school moest, ben ik
op het internaat in Sneek
terechtgekomen en vandaar naar
de Dagnijverheidsschool Oranje
Nassau van het KOFS in Harlin-
gen; weer op een internaat. Na
een paar jaar bij vader op de
spits, ben ik bij een Belgische par-
ticulier aan boord gestapt. Die
voer lijndienst tussen Antwerpen
en Bazel voor Rhenus Antwerpia.
Daarna heb ik de overstap
gemaakt naar de tankvaart; eerst
bij de Shell en later de VT. Daar-
tussenin heb ik een jaartje op
een duwboot voor EWT gevaren.
Zodoende mag ik zeggen dat ik
zo’n beetje elke vorm van
binnenvaart wel heb meege-
maakt. Feitelijk vind ik het een
voorwaarde voor een opleider
dat hij de praktijk zelf door en
door kent. Die brede ervaring is
mij in ieder geval goed van pas
gekomen in mijn werk als oplei-
der van jonge binnenvaarders”.
Hele generatie
In 23 jaar tijd heeft Visserman
bijna een hele generatie opgele-
verd aan de binnenvaart. In het
begin moest hij erg wennen aan
de omgang met jongens, en af en
toe een enkel meisje, in de leeftijd
van 12 tot 17 jaar. Hij verwerpt de
klacht van veel schippers dat de
jeugd van tegenwoordig minder
wil en kan dan vroeger. “Als ik eer-
lijk ben, denk ik dat ik het in het
begin moeilijker vond om met de
jongelui om te gaan, dan later”,
aldus de praktijkopleider. “Uiter-
aard speelt mijn ervaring in de
omgang met hen daarbij een rol.
Toch zeg ik; toen waren er die veel
interesse toonden en die heb je
nu evengoed nog. En zowel toen
als nu zijn er die het geen bal inte-
resseert waar ze zijn en wat ze
doen. Je ziet het ook in het ver-
loop van de carrières. De jongens
en meiden die geïnteresseerd
zijn, weten hun plek in de nauti-
sche wereld gemakkelijk te vin-
den. Op allerlei plekken kom ik ze
weer tegen als kapitein of met
een eigen schip, in elk geval heb-
ben ze wat bereikt. Dat geeft ook
de voldoening aan het werk als
opleider; dat je aan de basis hebt
mogen staan van een carrière in
de vaart. Zeker in de binnenvaart
zijn er nog vele mogelijkheden
voor jonge mensen om een
goede boterham te verdienen.
Met veel plezier merk ik dat ze je
niet vergeten. Het kan overal zo
maar voorkomen dat er iemand
op de wal of door de marifoon
roept: Hé Visserman, wat leuk, hoe
gaat het ermee”!
Het roer om na het opleiden van hele generatie binnenvaarders
Finish als start van een nieuw leven
FEBRUARI
Aan het begin van het jaar protesteer-
den de WSD-beambten op de sluis in
Würzburg tegen de plannen om vier-
honderd arbeidsplaatsen weg te
bezuinigen. Het was de opmaat voor
talloze stakingsacties in de zomer-
maanden.
FOTO PIERRE VERBERGHT
Marius van Dam, voorzitter van de Schuttevaerafdeling Rotter-
dam en Henk ten Hoopen, voorzitter van de afdeling Drechtste-
den bezegelen met een handdruk het samenvoegen van hun
afdelingen in de afdeling Rijnmond.
Juf Bets neemt na 32 jaar afscheid van internaat De Driemaster in
Krimpen aan den IJssel. Hiervan werkte ze 22 jaar op groep ‘De Sluis’.
Pier Visserman, schipper van het schoolschip Maxima is afgezwaaid.
Tijdens zijn laatste reis werd hij in de bloemetjes gezet door zijn
collega’s van het Maritiem College Harlingen en IJmuiden.
Vijf tanks van gemiddeld 120 ton per stuk staan er in het ruim van de Dortsman 2. Geen vrachtwa-
gen die ze kan laden vanwege hun afmeting van dertig meter hoogte.In totaal werden zo 52 ketels
naar hun plaats van bestemming gebracht. Foto Arie Jonkman
De prijswinnaars van het jaarlijkse schaatsfestijn van de Noor-
delijke Internaten dat wordt gehouden in het Thialf IJsstadion te
Heerenveen.
FOTO FINA OORBURG-VAN DER HAAR
